Za nami miesiąc intensywnej pracy z ponad 160 organizacjami pozarządowymi, które zastanawiają się nad wprowadzeniem działalności odpłatnej w swoich NGO. Miesiąc, podczas którego osobiście porozmawialiśmy z nimi o tym czego się boją, co ich zatrzymuje oraz o ich motywacjach. Miesiąc dzielenia się naszymi doświadczeniami związanymi z ekonomizacją organizacji pozarządowych zdobytego podczas 5 – letniej pracy z wami. Chcemy podzielić się naszymi wnioskami i pokazać wam, że rozpoczęcie sprzedaży w waszej organizacji pozarządowej ma sens.
Wprowadzenie działalności odpłatnej w organizacjach pozarządowych budzi w was pewne kontrowersje i wyzwania.
- Boicie się, że wprowadzenie działalności odpłatnej nie będzie zgodne z misją organizacji i jej wartościami. Widzicie ryzyko, że zmieni się społeczne postrzeganie waszego NGO. Nie chcecie, żeby myślano o was, że najważniejszy jest dla was zysk i przestaliście kierować się swoimi pierwotnymi celami społecznymi.
- Jak ognia obawiacie się formalności związanych z działalnością odpłatną. Jesteście przekonani, że istnieje duże ryzyko nieświadomego “wskoczenia” na działalność gospodarczą. Boicie się również kontroli i mandatów.
- Czujecie, że brak wam wiedzy biznesowej przez co ciężko będzie wprowadzać własne produkty na rynek i skutecznie konkurować z firmami oferującymi produkty podobne do waszych.
Mimo wszystkich tych obaw będziemy namawiały was, żebyście zbudowali kolejną nogę finansowania waszego NGO w ten sposób. Czy której z poniższych stwierdzeń brzmi znajomo?
- Wyobraź sobie, że projekt który do tej pory finansował waszą pracę zakończył się i nie zdobyliście dalszego finansowania. Ostatnie 3 lata mieliście stabilną pracę, która z dnia na dzień się skończyła. Macie ogromne poczucie misji i chęć pomocy, ale za coś musicie żyć.
- Jako organizacja macie marzenia, na które nie jesteście sobie w stanie pozwolić, bo nie udało wam się na nie pozyskać środków.
- Wiecie, że musicie rozwijać swoje kompetencje, żeby jeszcze lepiej realizować swoją misję.
- Dzielnie piszecie wnioski o dotacje. Poświęcacie na to dużo czasu, ale udaje wam się pozyskać środki z mniej niż 10% napisanych wniosków.
- Są wokół was ludzie, którym moglibyście pomóc, gdybyście mieli za co.
- Chcielibyście więcej czasu poświęcać na pracę w organizacji, ale powstrzymuje was praca na etat u innego pracodawcy.
Odpowiadając na wasze obiekcje musimy przypomnieć, że działalność odpłatna różni się od sprzedaży prowadzonej przez firmy pod wieloma względami.
Po pierwsze, organizacje pozarządowe, w odróżnieniu od firm, nie mogą wykazywać zysku.
Działalność odpłatna w organizacjach pozarządowych służy tylko i wyłącznie finansowaniu ich działań misyjnych. Dzięki pieniądzom tak zarobionym mogą finansować nieodpłatne działania dla swoich beneficjentów. Działalność odpłatna w NGO to po prostu sprzedaż produktów lub usług w celu pozyskania finansowania, które później mogą być wykorzystane na cele organizacji. Nie jest to nic złego, a może przynieść wiele korzyści dla NGO i społeczeństwa. Przede wszystkim, wprowadzenie działalności odpłatnej może pomóc organizacji w zdobyciu stabilnego źródła dochodu, co z kolei umożliwi lepsze planowanie i realizację projektów.
Przykład: Organizacja zajmująca się edukacją dorosłych może wprowadzić płatne szkolenia dla firm lub instytucji, co z kolei pozwoli na większej ilości działań dla swoich beneficjentów.
Dodatkowo organizacje pozarządowe często oferują produkty lub usługi o charakterze społecznym lub edukacyjnym, które są zgodne z ich misją i wartościami. Trudno wyobrazić sobie sytuację, w której organizacja ekologiczna będzie sprzedawała produkty mający negatywny wpływ na środowisko.
Dzięki wprowadzeniu działalności odpłatnej możecie zapewnić stabilność osobom z wami współpracującymi (które zresztą często wywodzą się z grup wykluczonych społecznie). Dzięki temu wasz najcenniejszy zasób, jakim są ludzie, zostanie przy was. Będą się mogli razem z wami rozwijać i spełniać marzenia organizacji pomagając jej beneficjentom.
Po drugie, od strony formalnej wprowadzenie sprzedaży w waszej organizacji nie musi być trudne.
Co możesz zrobić, żeby spać spokojnie:
- Sprawdźcie ustawę. W Polsce działalność odpłatna w NGO regulowana jest przede wszystkim przez ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Najbardziej interesuje nasz artykuł 4 tej ustawy, który mówi jakie działania możemy sprzedawać. Muszą one wywodzić się z katalogu sfer pożytku publicznego, który jest podany w tym artykule. Oprócz tego możecie sprzedawać przedmioty darowizny lub produkty wytworzone w ramach rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych lub integracji lub reintegracji osób zagrożonych wykluczeniem. Sami zobaczycie, że ustawa daje nam szerokie pole do tworzenia produktów do sprzedaży.
- Sprawdź statut organizacji, czy na pewno masz tam wpisaną możliwość prowadzenia działalności odpłatnej. Jeżeli nie, będzie trzeba to zmienić.
- Zacznij od małych kroków i stopniowo rozwijaj działalność odpłatną. Potraktuj swoją pierwszą działalność odpłatną jako projekt. Określ czas jej trwania (na przykład rok) oraz jej zakres uchwałą zarządu lub walnego zgromadzenia i zadbaj o to, żeby w tym okresie nie wykazać zysku. Wszystkie przychody muszą być równe lub mniejsze niż koszty. Wynagrodzenie osób zaangażowanych w tą działalność nie może przekraczać miesięcznie 3 – krotności przeciętnego wynagrodzenia.
- Poinformujcie osobę zajmującą się księgowością, że rozpoczęliście działalność odpłatną. Musi ona wyodrębnić ją księgowo. Jeżeli prowadzicie pełną księgowość, trzeba będzie dodać osobne konta lub subkonta do księgowania przychodów i kosztów z tej działalności. W przypadku UEPiKu (uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów), będziecie ją księgować w osobnej kolumnie. W każdym przypadku warto stworzyć dodatkowo tabelkę w excel, która będzie zestawieniem przychodów i kosztów z działalności odpłatnej i dzięki której będziecie mogli pilnować tego, żeby nie pojawił się zysk.
- Dołącz do naszej grupy na Facebooku. To na niej będziemy dzielili się naszą wiedzą i narzędziami przydatnymi we wprowadzaniu działalności odpłatnej.
- Jeżeli bardzo stresujecie się formalnościami związanymi z wprowadzeniem działalności odpłatnej, poszukajcie najbliższego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej, który za darmo pomoże wam ze sprawami księgowymi i określeniem dozwolonej działalności odpłatnej
Obiecujemy, że o formalnościach będziemy pisać więcej w kolejnych artykułach na temat działalności odpłatnej.
Po trzecie, często nie zdajecie sobie sprawy z tego, że macie już w swojej organizacji kompetencje i zasoby potrzebna do sprzedaży.
Z naszego doświadczenia wynika, że organizacje pozarządowe nie wykorzystują dobrze zasobów, które już mają.
Spójrzcie na projekty, które do tej pory przeprowadziliście. Każdy z nich pełen jest różnych produktów, które możecie sprzedać innym odbiorcom. Macie już know-how, macie już je przetestowane i łatwo wam je dopracować. Łatwo będzie wam je sprzedawać, bo będą zgodne z waszymi wartościami.
Brak wiedzy biznesowej zrównoważy fakt, że działalność odpłatna różni się od sprzedaży prowadzonej przez firmy pod wieloma względami. Organizacje pozarządowe skupiają się przede wszystkim na misji i wartościach, a przychód jest jedynie narzędziem do realizacji celów społecznych.
Oczywiście zaczynając małymi krokami będziemy uczyli się i zdobywali wiedzę oraz narzędzia potrzebne w sprzedaży.
My chętnie pomożemy Ci, w skutecznym wprowadzaniu działalności odpłatnej w waszej organizacji. Ten wpis to pierwszy z serii na temat działalności odpłatnej. Będziemy mówili nie tylko o formalnościach, ale przede wszystkim damy wam potrzebną wiedzę biznesową.
Po czwarte, jeżeli chcecie lub musicie skutecznie wprowadzić działalność odpłatną w swojej organizacji, zapraszamy was na 12 – tygodniowy kurso-metnoring.
To dużo więcej niż kurs online. Podczas tych 3 miesięcy będziemy pracowali z wami osobiście nad waszymi produktami. Poprowadzimy was za rękę. Pokażemy wam nie tylko co musicie zrobić, ale i jak. Ten kurs to skoncentrowana pigułka wiedzy, którą zdobyłyśmy podczas 5 lat pracy z organizacjami pozarządowymi (a wcześniej we własnych biznesach). Jeżeli nie wiecie, czy ten kurs jest dla was, umówcie się z nami na 20-minutową bezpłatną konsultację. Przegadamy wasze opcje i ustalimy, jak możemy was wesprzeć w budowaniu kolejnego źródła finansowania waszej organizacji.
Podsumowując wprowadzenie działalności odpłatnej w NGO nie jest łatwe, ale jeśli zostanie dobrze zaplanowane i wdrożone, może przynieść wiele korzyści. Dzięki zwiększeniu niezależności finansowej, zaangażowaniu społeczności oraz rozwoju organizacji, wprowadzenie działalności odpłatnej może pomóc w osiągnięciu celów i zwiększeniu skuteczności działań charytatywnych.